Τι σημαίνει για την Ελλάδα η ενεργειακή συμφωνία της Λευκωσίας

Τουλάχιστον από το 2010 ξεκινά η προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να προωθήσει έναν αγωγό που θα συνδέει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου με την Ελλάδα και στη συνέχεια με τις ευρωπαϊκές αγορές, ωστόσο τόσο η Κύπρος όσο και το Ισραήλ (περισσότερο) εμφανίζονταν διστακτικοί ως προς το τεχνικά εφικτό αλλά και την οικονομικότητα ενός τέτοιου αγωγού. Στον αντίποδα η κατασκευή μιας ηλεκτρικής διασύνδεσης, στην οποία θα μεταφέρεται ηλεκτρική ενέργεια από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της περιοχής, αποτελεί ένα πιο ενδιαφέρον για τους ισραηλινούς πρότζεκτ, καθώς υπάρχει και ισραηλινό εμπορικό ενδιαφέρον. Το ερώτημα λοιπόν είναι εάν κάποια δεδομένα έχουν διαφοροποιηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε η διακήρυξη της Λευκωσίας να συνιστά μια πραγματική αλλαγή που όντως φέρνει στο προσκήνιο τα δύο έργα και μάλιστα με καλύτερες προοπτικές. Πράγματι, όπως επισημαίνουν διπλωματικοί παρατηρητές, η πρόσφατη ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ στην Αίγυπτο πιθανόν να συνιστά μια τέτοια αλλαγή δεδομένων, αφού αυξάνει σημαντικά τα συνολικά αποθέματα της περιοχής (το εκτιμώμενο μέγεθος του κοιτάσματος που αναπτύσσεται και εκμεταλλεύεται από την ιταλική Eni είναι 850 δις κυβικά μέτρα ή 5,5 δις ισοδύναμα βαρέλια πετρελαίου). Ταυτόχρονα όμως η σημαντική πτώση της τιμής του πετρελαίου που συμπαρασύρει και το κόστος του φυσικού αερίου, περιορίζει σημαντικά τη βιωσιμότητα πολλών κοιτασμάτων και στρέφει τους παραγωγούς στις βέλτιστες οικονομικά λύσεις για την εξαγωγή του αερίου. Υπό αυτό το πρίσμα ο υποθαλάσσιος αγωγός East Med που προτείνεται από την ελληνική πλευρά για να ενώσει την Ανατολική Μεσόγειο με την Ελλάδα και την αγορά των Βαλκανίων και της ΕΕ, είναι ένα έργο που δύσκολα μπορεί να προχωρήσει. Μια ακόμη εξέλιξη που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι ολοκληρώθηκε η συμφωνία της εξαγοράς της British Gas από τη Shell, η οποία φέρνει τον πολυεθνικό κολοσσό να έχει μερίδιο 35% στο οικόπεδο 12 της Κύπρου, εκεί όπου βρίσκεται το περίφημο κοίτασμα της Αφροδίτης. Ταυτόχρονα ανοίγει ο δρόμος για την αξιοποίηση των εξαγωγικών τέρμιναλ της Αιγύπτου, εφόσον το αέριο της Κύπρου εξαχθεί με τη μορφή LNG, αφού British Gas είναι μέτοχος σε ένα τερματικό. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η διακήρυξη της Λευκωσίας πράγματι συνιστά ένα θετικό βήμα, η σημασία του οποίου ωστόσο αναμένεται να φανεί στην πράξη από την πρόοδο που θα συντελεστεί στα συγκεκριμένα έργα, που είναι ούτως ή άλλως φιλόδοξα και εφόσον υλοποιηθούν αναμένεται να αλλάξουν τα δεδομένα για την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Ισχυρό χαρτί, πάντως, αποτελεί το γεγονός ότι συνεισφέρουν στη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών προμήθειας και την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. East Med Ο αγωγός ως ιδέα αποτελεί σύλληψη της ΔΕΠΑ ενώ προωθήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση η οποία πέτυχε τον Οκτώβριο του 2013 (υπουργός ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, υφυπουργός Μάκης Παπαγεωργίου) να ενταχθούν στη λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος PCI της ΕΕ. Προβλέπεται να έχει χωρητικότητα 8 -12 δις κυβικά μέτρα και μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική οδό για την εξαγωγή των κοιτασμάτων της Μεσογείου προς την ΕΕ. Για το έργο έχουν γίνει προκαταρκτικές μελέτες οικονομικής και τεχνικής βιωσιμότητας, ενώ εκτός από τη ΔΕΠΑ σε αυτό συμμετέχει και η ιταλική Edison. Εφόσον το έργο "ξεκλειδώσει" μπορεί να αποτελέσει μια ακόμη πηγή που θα αναβαθμίσει το ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακής πύλης και περιφερειακού κόμβου για τον τομέα της ενέργειας. Θυμίζουμε πάντως ότι οι ισραηλινοί είχαν συμφωνήσει να συμμετάσχουν στο στάδιο προετοιμασίας και εξέτασης της βιωσιμότητας του έργου ήδη από το Νοέμβριο του 2014. Euroasia interconnector Τον Αύγουστο του 2013 είχε υπογραφεί το πρώτο μνημόνιο κατανόησης για την ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας Κύπρου και Ισραήλ, με αντικείμενο κυρίως την ηλεκτρική διασύνδεση Euroasia Interconnector. Η διασύνδεση προβλέπεται να έχει χωρητικότητα 2GW και μήκος 870 χιλιόμετρα, συνδέοντας το Ισραήλ με την Κύπρο και στη συνέχεια με την Κρήτη. Πρόκειται για πιο προχωρημένο έργο με προβλεπόμενο κόστος κατασκευής 1,5 δις, για το οποίο έχουν ήδη υπάρξει και επιχειρηματικές συνεργασίες μεταξύ της ΔΕΗ, της κυπριακής εταιρείας Quantum Energy και της ισραηλινής Israel Electric Corporation. Και αυτό το έργο, που σύμφωνα με τη διακήρυξη του 2013 επρόκειτο να έχει κατασκευαστεί μέχρι το 2016, έχει ενταχθεί στη λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος PCI της ΕΕ και έχει χρηματοδοτηθεί με 1,325 εκ. ευρώ η μελέτη για το κομμάτι Hadera (Ισραήλ) Βασιλικός (Κύπρος). Πηγή:capital.gr